CMUK UYGULAMASI HAKKINDA İÇ YÖNETMELİK

AMAÇ

Madde :1 – Bu yönetmeliğin amacı, CMUK 138. madde gereğince müdafilik hizmetleri yerine getirilirken uygulamada birlik ve düzen sağlamaktır.

KAPSAM

Madde: 2 – Bu yönetmelik,

a)       CMUK Uygulama Merkezinin kuruluş, çalışma şekil ve görevlerini,

b)       CMUK Uygulaması Çalışma Bölgelerinin oluşturulması ve şeklini,

c)       Bu Çalışma Bölgelerinde görev alacak avukatların tespiti, çalışma ilkeleri, masraf ve ücret ödenmesinin şekil ve ilkelerini,

d)       Bölge sorumlarının seçilmesi, görev ve yetkilerini,

e)       CMUK Bölge Sorumlular Kurulunun oluşturulması, görev ve yetkilerini kapsar.

GENEL ESASLAR

Madde: 3 –  Müdafi tayin yetkisi Baroya aittir. Baro bu yetkisini İstanbul İli sınırları içerisinde kullanır.

Yakalanan kişi veya sanık müdafi seçebilecek durumda olmadığını beyan ederse talebi halinde Baro tarafından kendisine bir müdafi tayin edilir. Yakalanan kişi veya sanık on sekiz yaşını bitirmemiş yahut sağır veya dilsiz veya kendisini savunamayacak derecede malul olur ve bir müdafi’de bulunmazsa talebi aranmaksızın kendisine müdafi tayin edilir.

Müdafi tayin edilmesine ilişkin talepler, ilgilinin kendisi tarafından veya soruşturmayı yürüten makamlar tarafından yapılır. Ayrıca, hakkında soruşturma yürütülen kişinin özgürlüğünden yoksun bırakıldığı durumlarda yakınları da talepte bulunabilir.

Baro, kendisine ulaştırılan bilgilerle ilgili araştırma yaparak, CMUK 138. maddesindeki müdafi tayin etme yükümünün doğup doğmadığına karar verir.

Baro’nun tayin ettiği müdafi, gerekli başvuruları ve araştırmaları yapar.

GÖREV KABUL YASAKLARI

Madde: 4 –  Aşağıdaki hükümlere aykırı biçimde, Baro tarafından tayin edilmeden veya CMUK 141. madde koşulları oluşmadan müdafilik görevi kabul eden avukatlar hakkında bu iç yönetmeliğin 18. maddesi uyurunca işlem yapılır.

Hazırlık Soruşturmasında:

Cumhuriyet Başsavcılıkları’nın ve kolluk kuvvetlerinin müdafi tayin yetkisi bulunmadığından bu makamlarca tayin edilen müdafiler yetkisizdirler. Kolluk ve savcılık tarafından Baro’dan talepte bulunulmadan ve Baro tarafından tayin edilmeden görev kabul edilemez.

Son Soruşturmada:

Mahkemelerce resen müdafi tayin edilen avukat öncelikle CMUK 141. madde koşullarının oluşup oluşmadığını araştıracak, koşullar gerçekleşmişse müdafiliği kabul edecektir. Ancak, hakimin tayin ettiği müdafinin 3842 sayılı yasayla değişik CMUK 146. maddesi gereğince Baro’dan ödeme alabilmesi için tayin işleminin Baro aracılığı ile yapılması gereklidir.

CMUK UYGULAMA SERVİSİ

Madde: 5 - Baro’da müdafilik işlerinin koordinesi için CMUK Uygulama Servisi adında bir hizmet birimi oluşturulmuştur. Servis, resmi tatil günleri de dahil olmak üzere 24 saat hizmet verir.

Baro, bölge toplantıları sonucu hazırlanmış olan nöbet çizelgelerine göre müdafi görevlendirmelerini, eşit dağıtım ilkesi çerçevesinde ve Sorumlular Kurulu’nun önerileri dikkate alınarak dava dosyası dağıtımını ve avukatlar tarafından yerine getirilen müdafilik hizmeti nedeniyle yapılması gerekli ödeme ve mali yükümlülükleri CMUK Uygulama Servisi bünyesinde yerine getirir.

Servis, yapılan faaliyet ve görevlendirmeler hakkındaki aylık periyodik raporları, uygulamada karşılaşılan sorunları, saptanan hukuka aykırılıkları ve tayin edilen müdafilerin servise sunduğu raporları düzenli biçimde Yönetim Kurulu’na ve Sorumlular Kurulu’na sunar.

MÜDAFİ SİCİLİ

Madde: 6 –  Müdafi olmaya aday olduğunu yazılı olarak Baro’ya bildiren avukat CMUK Uygulama Servisi’nde tutulan “ Müdafi Sicili”ne kaydolur ve meslek içi eğitim seminer programlarına katılır.

Her avukat biri “ana bölge” olmak üzere istediği iki bölgede görev alabilir.Daha çok bölgede çalışmak isteyen avukatlara, avukat sayısının yetersiz olduğu ve uygulama sorunlarının bulunduğu bölgelerde de görev verilebilir.

MESLEK İÇİ EĞİTİM SEMİNERLERİ

Madde: 7 – CMUK Uygulama Servisi sicilinde kaydı olan avukatlar uygulamada birlik, dayanışma, iletişim ve işbirliğinin sağlanması amacıyla eğitici ve öğretici mahiyette olan meslek içi eğitim seminerlerine katılırlar.

Seminerlerin süresi ve bir yılda kaç defa seminer yapılacağı, ihtiyaçlar doğrultusunda Sorumlular Kurulu’nun önerileri dikkate alınarak Baro tarafından belirlenir. Ancak yılda ikiden az seminer programı yapılamaz.

Seminerlerin düzenlenmesi, yer ve zamanının tespiti, seminerin idaresi, konuşmacıların tayin ve tespiti, bilim adamlarıyla üst düzey yöneticilerin ve diğer eğitici ve diğer eğitici ve bilgi verici kişilerin seminere katılmalarının sağlanması Sorumlular Kurulu tarafından organize edilir ve Baro Yönetim Kurulu onayıyla düzenlenir.

Bir bölgede, meslek içi eğitim seminerine katılmış avukatların yeterli sayıda bulunması halinde müdafi tayininde meslek içi eğitim seminerine katılan avukatlara öncelik tanınır.

ÇALIŞMA BÖLGELERİ

Madde: 8 – Çalışma bölgeleri, ihtiyaca göre ve Sorumlular Kurulu’nun görüşü alınarak adli veya idari yetki sınırları dikkate alınarak belirlenir. Ayrıca, Devlet Güvenlik Mahkemesi, askeri Mahkeme, Sıkı yönetim Mahkemesi ve Çocuk Mahkemesi’nin görev alanına giren yargılamalarla ilgili olarak da ayrı bölgeler kurulabilir.

BÖLGE TOPLANTILARI

Madde : 9 – Bölgede görev alan avukatlar ayda en az bir kere toplanırlar. Toplantıya bölge sorumlusu başkanlık eder. Toplantı nisabı yoktur. Toplantı yerini bölge avukatları tayin eder. Toplantılara katılmak zorunludur.

Toplantılarda bölgelerin sorunları görüşülür. Çözüm önerileri geliştirilir , geliştirilen öneriler bir rapor halinde bölge sorumlusu tarafından Sorumlular Kurulu’na götürülür.

Her toplantıda katılan avukatların imzasına açık hazirun listesi yapılır ve gündem oluşturulur. Toplantıda aylık hazırlık soruşturmasına ait nöbet çizelgesi hazırlanır. Günlük nöbetçi sayısı bölgenin kendi somut koşullarına göre belirlenir. Nöbet listesi oluşturulamıyorsa, geçici nöbet listesi yapılır ve kısa zamanda yeniden toplanılır.

Toplantılarda kararlar, toplantıya katılan avukatların salt çoğunluğuyla ile alınır. Ancak muhalefet eden üyelerin gerekçeli şerhleri tutanağa geçirilir. Verilen kararlar ve muhalefet şerleri sorumlular kurulunda görüşülmek üzere bölge sorumlusu tarafından kurula götürülür.

Aylık nöbet çizelgesi en geç ayın son günü bölge sorumlusu tarafından Baro’ya verilir. Çok sayıda talebin gelmesi nedeniyle nöbetçi avukatların bulunamadığı durumlarda hangi sıra ile atama yapılacağı da nöbet çizelgesinde gösterilir.

BÖLGE SORUMLULARI

Madde: 10-  Her çalışma bölgesinde bölge toplantılarına katılan ve uygulamalarda sürekli görev alan, meslek içi eğitimden geçmiş avukatlar arasında daha önceden belli edilen gün ve yerde o bölge avukatları tarafından 1 (bir) bölge sorumlusu seçilir. Avukatlar sadece ana bölgelerinde seçme ve seçilme hakkına sahiptir. Bölge sorumlularının görev süresi bir yıldır.

Bir bölgede yeteri kadar avukat yoksa yada bölge sorumluluğuna aday bulunmuyorsa Baro Yönetim Kurulu geçici görevlendirme yapar.

Her bölgenin, sorumlusunu görev süresi içinde değiştirme hakkı vardır. Bölge sorumlusunun değiştirilmesine dair toplantı bir önceki bölge toplantısında karara bağlanarak bütün bölge avukatlarına duyurulur. Katılanların salt çoğunluğu ile bölge temsilcisi değişir.

Bölge sorumluları,

a)       Bölgesini sorumlular kurulunda temsil eder.

b)       Aylık nöbet çizelgelerini hazırlar ve Baro’ya verir.

c)       Bölge raporlarını Sorumlular Kurulu’na iletir.

d)       Bölgesinde müdafilik görevinde bulunan avukatlara yardımcı olur.

e)       Bölgeler arası iletişimi sağlar.

f)        Kendi bölgesinin adli ve idari makamlar karşısında Baro Yönetimi’nin bilgisi dahilinde temsilciliğini yapar.

g)       Baro Yönetimi’nce verilecek diğer görevleri yapar.

SORUMLULAR KURULU

Madde : 11 – Sorumlular Kurulu’nun CMUK Uygulama Servisi’nden sorumlu yönetim kurulu üyesi, Bölge sorumlusu avukatlar ve CMUK Uygulama Servisi sorumlusundan oluşur.

Bu kurul ayda en az bir kez toplanır. Servisten sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi, servis sorumlusu ve kurul üyesi avukatların en az beşte birinin çağrısı ile olağan üstü toplanır.

SORUMLULAR KURULU’NUN GÖREVLERİ:

Madde : 12 –  Sorumlular Kurulu’nun görevleri şunlardır.

a)       Uygulamaya ilişkin genel sorunları ve çözüm önerilerini görüşmek, kara bağlamak ve Baro Yönetim Kurulu onayına sunmak.

b)       Bölgelerde yapılan nöbet çizelgelerine uygun olarak servis tarafından yapılan görevlendirmeler ve dosya tanıtımlarını inceleyerek gerekli görürse müdahale etmek ve servis tarafından düzeltilmesini sağlamak, bu konuda yapılan şikayetleri değerlendirip sonuca bağlamak.

c)       İç yönetmelikte ön görülen diğer işleri yapmak.

MÜDAFİ TAYİN İŞLEMLERİ

Madde: 13 – CMUK Uygulama Servisine müdafi tayin konusunda herhangi bir bilgi ve talep geldiğinde öncelikle müdafi tayin yükümünün doğup doğmadığı araştırılır ve buna göre derhal görevlendirme yapılır.

Hazırlık Soruşturmasında:

Öncelikle nöbet çizelgesindeki avukatlar görevlendirilir. Nöbetçi avukat başka bir görevdeyse; mazeretli veya kendisine ulaşılamazsa çizelgedeki sıraya göre atama yapılır.

Son Soruşturmada :

Mahkemelerden gelen yazılı talep üzerine müdafi atama işlemi yapılır. Acil durumlarda mahkemelerden gelen telefon veya faks üzerine de tayin işlemi yapılır. Bu durumlarda tayin edilen müdafi sonradan mahkemenin yazılı bildirimini temin ederek Baro’ya verecektir. Acil hallerde, tayin işleminin müdafiin yetkilerini ve sanığın haklarını kullanmayı engelliyecek bir sonuca neden olmamasına dikkat edilir.

Mahkemenin bulunduğu bölgede yeteri kadar müdafi olmaya aday avukat yoksa diğer bölgelerden durumun ve yerin özelliklerine göre görevlendirme yapılır.

MÜDAFİİN SORUMLULUĞU

Madde : 14 - Hazırlık soruşturması sırasında tespit ettiği veya kendisine iletilen hukuka ayrılıkları olayın özelliklerine göre sorgu zaptına geçirmek, şerh düşmek, savcılığa suç duyurusunda bulunmak, Baro’ya bildirmek gibi yöntemlerle şikayet eder.

Hazırlık Soruşturmasında :

Görev alan müdafi derhal görev yerine gidip, müdafiliğini üstlendiği kişiye gerekli hukuki yardımlarda bulunmakla görevlidir.

Görev hazırlık soruşturmasının sona ermesine kadar sürer. Müdafi görevin sona ermesinden itibaren 2 aylık süre içerisinde yönetmelik ekindeki örneklere uygun raporu ile birlikte soruşturma belgelerini Baro’ya ulaştırır.

Hazırlık evrakının değerlendirilmesi ilgili forma göre yapılır. Bu formda belirtilen normlara aykırı işlemler tespit edilmesi halinde ilgili avukattan bilgi alınır.

Son Soruşturmada:

Müdafinin görevi karar kesinleşinceye kadar sürer. Ancak, Yargıtayca bozulan kararlarda, durum müdafi tarafından Baro’ya bildirilir. Müdafi isterse yeni esas numarası alan dosyayı takip eder ve yeni ücret almaya hak kazanır.

Temyiz yoluna başvuran müdafinin mürafaaya katılmak istemesi halinde TBB Genelgeleri gereği kendisine yol masrafı ödenir. Mahkemenin yetkisizlik, görevsizlik ve birleştirme kararı vermesi durumunda müdafinin seçimlik hakkı vardır. Dilerse yeni sürece katılır, bunu seçen müdafi yeni mahkemenin adını, dosya numarasını, duruşma gününü Baro’ya yazılı olarak bildirir. Müdafii dava sonunda alınan her mahkeme kararını Baro’ya vermek zorundadır.

Görevden çekilme yasalardaki koşullar dahilinde gerçekleşir. Görevden çekilen müdafii bu durumu derhal yazılı olarak Baro’ya bildirir. Bu bildirimler davayla ilgili bilgileri duruşma tutanaklarını, sonraki duruşma gününü ve çekilme gerekçelerini içerir. Aksi halde müdafiinin sorumluluğu sürer. Çekilen müdafiinin görevi on beş gün daha devam eder. 

Baro çekilen müdafiinin yerine derhal yeni bir müdafii atar. Yeni müdafii atandığında çekileninin 15 gün beklemek zorunluluğu yoktur.

MÜDAFİ ÜCRETLERİ VE MÜDAFİ GİDERLERİ

Madde: 15 –  Müdafiinin görev nedeniyle alacağı ücretler ve yapacağı giderler TBB’nin genelgeleri ve Baro Yönetim Kurulu’nun kararlarına göre ödenir.

Ancak, son soruşturmada görevlendirilen müdafii peşin ödemeyi alabilmek için hukuka aykırılıkların izlenmesi amacıyla hazırlanmış olan formu da doldurarak hizmet formu ve   iddianname, tenzip zaptı ve sanığın tüm aşamalardaki ifadeleriyle birlikte Baro’ya teslim eder.

DEVİR DÖNEMLERİ

Madde: 16 – Servisin kayıtları ile sağlıklı bir mukayese yapmak ve iş dağıtımında yanlışlıkları önlemek amacıyla, yılda iki kez Ocak ve temmuz aylarında CMUK Servisi’nde görev alan avukatlar ellerinde derdest olan davalara ilişkin Baro’ya rapor takdim ederler. Raporlara, dönem içindeki duruşmalara ait tutanaklarda eklenir.

GENEL TOPLANTILAR

Madde: 17 – Yılda iki kez CMUK Uygulamasında görev alan tüm avukatlara açık olan genel toplantılar yapılarak, yapılan çalışmalar genel tartışmaya açılır.

YAPTIRIM

Madde: 18 – Hazırlık soruşturmasında ve son soruşturmada gereken yasal işlemleri yapmayan veya ihmal eden müdafi hakkında Avukatlık Kanunu ve TBB Meslek Kuralları gereğince işlem yapılır.

YÜRÜRLÜK:

Madde: 19 –  Bu yönetmelik 1136 Sayılı Avukatlık Kanunu’nun 95. maddesi gereğince İstanbul Barosu Yönetim Kurulu’nun 20. 11. 1997 tarih ve 121 sayılı kararı ile kabul edilerek 21. 11. 1997 tarihi itibariyle yürürlüğe konmuştur.

GEÇİCİ HÜKÜMLER

Geçici Madde: 1 – Uygulamada halen görev alan avukatlar bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren bir ay içinde 9. madde de belirtildiği şekilde görev almak istedikleri bölgeleri yazılı olarak Baro’ya bildirir. Bu bildirimi yapmayan avukatın bürosunun bulunduğu bölgede çalışmak istediği varsayılır.

Geçici Madde : 2 –  B iç yönetmeliğin girmesinden itibaren geçecek 3. ayın sonunda 9. maddenin ön görüldüğü şekilde çalışma bölgelerinde toplantılar yapılacak ve bu toplantılarda bölge sorumluları seçilecektir.

Ancak, uygulamada kesintisizliği sağlamak amacıyla Baro Yönetim Kurulu iç yönetmelik ile birlikte çalışma bölgelerini ve geçici bölge sorumlularını da belirler ve ilan eder. Geçici bölge sorumluları 10. madde uyarınca seçime kadar görev yaparlar.